มหกรรมความสุข

ตีพิมพ์ในคอลัมน์จิตวิวัฒน์
หนังสือพิมพ์มติชน ฉบับประจำวันที่ 4 มีนาคม 2549

งานหลักของกลุ่มจิตวิวัฒน์คือ การร่วมกันทำการบ้าน ร่วมกันสร้างคำตอบต่อโจทย์วิกฤตการณ์ที่ซับซ้อนของสังคมไทยและสังคมโลก ซึ่งเชื่อว่าต้องผ่านการปฏิวัติทางจิตวิญญาณ ไปสู่การมีจิตสำนึกใหม่ ไม่เห็นตัวเราแยกส่วนจากสังคม จากโลก และจากธรรมชาติ จึงจะนำพาสังคมที่ “อยู่ร้อน นอนทุกข์” ไปสู่สังคมที่ “อยู่เย็น เป็นสุข” ได้

สมาชิกจิตวิวัฒน์หลายท่านไม่เพียงแต่เป็นนักวิชาการ นักคิด หากยังเป็นนักปฏิบัติ หลายท่านได้นำเนื้อหาแนวคิดสิ่งที่แลกเปลี่ยนนำเสนอกันในวงจิตวิวัฒน์ไปปฏิบัติจริงตามความสนใจและความรับผิดชอบของตน ไม่ว่าจะในบริบททางการแพทย์ ศาสนา วิทยาศาสตร์ หรือการศึกษา

แนวคิดและเรื่องที่นำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในจิตวิวัฒน์นั้นก็มักเป็น ปัญญาปฏิบัติ (practical wisdom) ผู้ที่มาร่วมแลกเปลี่ยนบางท่านสั่งสมประสบการณ์ยาวนาน หรือได้มีโอกาสรับใช้ใกล้ชิด เรียนรู้โดยตรงจากผู้ที่เป็นปรมาจารย์สำคัญในศาสตร์นั้นๆ ดังเช่น การเจริญสติตามแนวหมู่บ้านพลัม สุนทรียภาพในการจัดดอกไม้ ดนตรีภาวนา สุนทรียสนทนา และอีกหลายครั้งเช่นกันที่เป็นการสนทนาหารือเพื่อสร้างความชัดเจนก่อนนำไปสู่การขับเคลื่อนงาน ดังเช่นเรื่องการตายอย่างสันติ

และด้วยจิตวิวัฒน์เป็นส่วนสำคัญของแผนงานพัฒนาจิตเพื่อสุขภาพ อันมีภารกิจในการส่งเสริมสุขภาวะทางจิตวิญญาณ จิตวิวัฒน์จึงเป็นเสมือนองค์กรผลิตความคิด (think tank) ให้แก่แผนงานพัฒนาจิตเพื่อสุขภาพ หลายโครงการได้กำเนิดจากการตกผลึกความคิดของวงจิตวิวัฒน์และมีผลิตผลเป็นรูปธรรม ไม่ว่าจะโครงการต่างๆ ในงานจิตอาสา แผนที่คนดี จิตวิญญาณการแพทย์ สื่อสร้างสรรค์ และการตายอย่างสันติ อีกนัยหนึ่งอาจกล่าวได้ว่า แผนงานพัฒนาจิตเพื่อสุขภาพเป็นภาคปฏิบัติการของจิตวิวัฒน์นั่นเอง

เมื่อครั้งหนึ่งท่านอาจารย์ประเวศ วะสี ได้นำเสนอเรื่อง ศิลปะแห่งความสุข (The Art of Happiness) จากหนังสือชื่อเดียวกันนี้ของท่านดาไลลามะ โดยกล่าวถึงแผนที่ความสุข หรือ การสร้างสุขภาวะในทุกมิติ ทั้งทางกาย จิต สังคม และปัญญา/จิตวิญญาณ เรื่องราวและสาระคุณค่าในครั้งนั้นได้เป็นต้นธารนำไปสู่แนวคิดของกิจกรรมใหญ่ กิจกรรมที่ภาคีเครือข่ายงานพัฒนาจิตทุกฝ่ายได้ร่วมแรงร่วมใจ ช่วยกันนำเสนอแนวคิดจิตวิวัฒน์ออกสู่รูปธรรม และเปิดโอกาสเชื้อเชิญให้ทุกคนเข้าชิมลอง มีประสบการณ์ตรงกับ “ความสุขที่แท้”

กลุ่มจิตวิวัฒน์และภาคีแผนงานพัฒนาจิตเพื่อสุขภาพได้ร่วมกันจัดงาน “มหกรรมความสุข” (Truly Happy Fest) โดยนำเสนอกิจกรรม การอบรม เวทีวิชาการหลากหลาย ที่ล้วนเป็นกิจกรรมในแนวจิตวิวัฒน์ คือ อยู่บนพื้นฐานของการเจริญสติ และมีเป้าหมายคือการรู้จักรู้ใจตัวเอง เห็นความสำคัญ ความเชื่อมโยงของชีวิตกับธรรมชาติ

หัวใจของงานมหกรรมความสุขว่าด้วยสุขภาวะองค์รวม มีสุขภาวะทางจิตวิญญาณซึ่งมีลักษณะเป็นองค์รวมบูรณาการทุกมิติเข้าด้วยกันเป็นแกน ตามแนวคิดแผนที่ความสุข งานจึงประกอบไปด้วยโซนต่างๆ ได้แก่ กาย (Happy Body) ใจ (Happy Mind) สังคม (Happy Society) และ จิตวิญญาณ/ปัญญา (Happy Soul)

สาระหัวข้อเรื่องหลายเรื่องที่พูดคุยกันในวงจิตวิวัฒน์ ได้ปรากฏเป็นกิจกรรมในงานมหกรรมความสุข ไม่ว่าจะเป็นจิตอาสา (ที่เป็นหัวเรื่องการประชุมเดือนล่าสุด) ศิลปะและสุนทรียภาพ (เช่น ทำสมุดบันทึกทำมือ เวิร์กชอปละครบำบัด และเสียงหัวเราะกับความสุข) การเจริญสติด้วยการบริหารกายบริหารจิต (เช่น โยคะ ไทเก็ก) หรือการค้นหาความหมายของชีวิตผ่านมรณานุสติในกิจกรรมเขียนพินัยกรรม “ต้นไม้แห่งชีวิต” และเวิร์กชอป “ทดลองตาย”

ในงานมีนิทรรศการ “โยงใยที่ซ่อนเร้น Hidden-Connections” (จากแนวคิดหนังสือเล่มดังของ ฟริตจอฟ คาปร้า และทฤษฎี Six Degrees of Separation ที่คุณหมอวิธานเอ่ยถึงในบทความนี้เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว) จัดแสดงโยงใยของภาพถ่าย “ความสุข” จากกล้องใช้ครั้งเดียว ๑๐๐ ตัวที่ถูกส่งออกไปทั่วโลก แล้วส่งต่อๆกันไป พร้อมนิทรรศการตู้หนังสือคนดัง อาทิ ท่าน ว.วชิรเมธี อาจารย์ ส. ศิวรักษ์ ศ.สุมน อมรวิวัฒน์

สมาชิกจิตวิวัฒน์หลายท่านก็ได้เป็นวิทยากรร่วมพูดคุยเสวนากันในงานนี้ ไม่ว่าจะเป็นปาฐกถาเรื่อง “อนาคตไม่ได้อยู่บนดาวอังคาร” โดย ดร.อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา การเสวนาในหัวข้อ “จักรวาลในเมล็ดทราย ถ้อยอธิบายแห่งความสุขอันศักดิ์สิทธิ์” โดย ศ.นพ.ประสาน ต่างใจ การเสวนาเรื่อง “ชีวิต ความตาย และความสุข” ที่มี นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ ร่วมเป็นวิทยากร และการสนทนาเรื่อง “สุขแล้วสวย” โดย นพ.วิธาน ฐานะวุฑฒ์

พร้อมรับแจก หนังสือ “แผนที่ความสุข” (จำนวนจำกัด) ที่เป็นฐานคิดในการจัดงาน รวบรวมบทความ บทสัมภาษณ์ของสมาชิกจิตวิวัฒน์ เช่น พระไพศาล วิสาโล ศ.นพ.ประเวศ วะสี ศ.นพ.อุดมศิลป์ ศรีแสงนาม และแบบทดสอบความสุขในสี่มิติ ให้ผู้อ่านร่วมเดินทางและตอบคำถาม คุณมีความสุข? คุณต้องการความสุข? ความสุขคืออะไร? และ ความสุขอยู่ที่ไหน?

เชิญร่วมกันมีประสบการณ์ตรงกับความสุขที่แท้จริง ที่ไม่ต้องเสียเงินเสียทองซื้อหา ที่เข้าถึงได้ทุกคน เกิดขึ้นได้เดี๋ยวนี้ และทุกขณะ ในงานมหกรรมความสุข Truly Happy Fest ได้ในวันเสาร์ที่ ๔ และอาทิตย์ที่ ๕ มีนาคมนี้ ที่อุทยานเบญจสิริ ข้างเอ็มโพเรียม ถ.สุขุมวิท (สนใจข้อมูลเพิ่มเติมค้นหาได้จาก www.SpiritualHub.net)